Geef het toe, ook jij vindt het leuk om likes te krijgen op Facebook. Je bent nu eenmaal een mens, die zich een klein beetje blootgeeft of in elk geval om aandacht vraagt en hunkert naar bevestiging, waardering en verafgoding. Maar niet iedere like is hetzelfde. Sommige zijn zelfs misplaatst, bijvoorbeeld wanneer je vertelt dat je hondje geopereerd moet worden aan een tumor ter grootte van een tennisbal of een foto waarop je op je alleronvoordeligst scheel door de camera heen kijkt. Het meest geliefd zijn de likes voor updates waar je ziel en zaligheid in zit, of waarvan je het gevoel hebt dat het helemaal jou is die daar tentoongesteld staat tussen de KLM-reclame en lollige foto’s.
Maar likes zijn ook op een andere manier verschillend. Je ziet het niet, maar je weet het wel. Kijk maar mee:
1 Strategische like – als ik jou nou eens like, dan ga jij mij straks ook misschien wel liken en zo liken we elkaar naar een hoger plan. Moderne variant van you scratch my back, I scratch yours.
2 Ik wil aardig gevonden worden like – Liken is aardig. Wie veel liket is aardig. Liken maakt dat mensen je aardig vinden. Liken geeft een goed gevoel, net als geven aan een goed doel.
3 Ik vind alles leuk like – In het dagelijks leven giechel ik altijd. Of waai ik met alle winden mee. Ik vind gewoon alles leuk, of je het nou leuk vind of niet.
4 Herkenningslike – cool zeg, die muziek luisterde ik pas ook. Of: zoiets doms deed ik pas ook en daarom loop ik sindsdien mank. Wij zijn een beetje hetzelfde (alike!) en daardoor iets minder eenzaam.
5 Jaloerslike – Jij bent op vakantie en ik niet. Ik vind je foto’s leuk, maar eigenlijk bedoel ik dat het mijn foto’s hadden moeten zijn.
6 Bewonderingslike – wat jij kan is echt bijzonder. Wanneer je nu voor me had gezeten had ik je handtekening gevraagd of, iets moderner, een foto laten maken van ons samen, om direct op Facebook te zetten.
7 Ik-moest-lachen-like – meestal om iets dat niet grappig is, maar toch deed lachen. Like tegen wil en dank, voor bijvoorbeeld een flauw maar goed bedacht woordgrapje of banale foto. Like om snel te vergeten.
8 Stille-minnaarslike – Joehoe! Je denkt dat ik alles wat je doet leuk vind, en dat is ook wel zo, maar het gaat om jouhou! Zie je dat nou niet? Ga je me nou nog uitvragen of hoe zit het?
9 Oprechte like – zeer zeldzaam en dus zeer waardevol. Iemand raakt gefascineerd, ontroerd, ligt onder de tafel van het lachen (ROFL) Deze like zou van goud moeten zijn, of moet in elk geval kracht bijgezet door een reactie. Zoiets als: awesome! (niet voor Amerikanen, want die vinden alles awesome) kippenvel! (maar niet bij een foto van een sneeuwlandschap), heel mooi (maar niet bij een foto van een sloppenwijk of een statement over armoede). Of verzin gewoon iets persoonlijks, want dat blijft nog altijd het meest waardevol.
De vraag is natuurlijk: hoe onderscheid je al die likes? Allereerst door je vrienden en kennissen goed te kennen natuurlijk. Al snel heb je door van wie je bij elke post een like kunt verwachten (je moeder bijvoorbeeld) en wie wat minder losduimige typjes zijn. Maar wat nu als die veel-liker iets écht leuk vindt?
Daarom pleit ik voor de invoering van een like-schaarste. Iedereen krijgt een maximum aantal likes tot zijn beschikking, liefst niet te veel want anders gaan de puristen er toch nog zuiniger mee om dan de like. Ook een oplossing: een like-profiel, wat aangeeft hoeveel likes de persoon in de afgelopen week/maand heeft uitgedeeld. Een soort hedendaagse verzie van de likelihood ratio. Gewoon, om alles weer even in perspectief te plaatsen.
p.s. het is nu niet de bedoeling dat jullie mijn status-updates nu minder gaan liken. Zo had ik het niet bedoeld. Echt niet.